Nasilenie objawów atopowego zapalenia skóry
Jednym z podstawowych czynników wpływających na nasilenie się objawów skórnych są alergie pokarmowe. Nie ustalono do tej pory jednego skutecznego sposobu żywienia chorych z AZS. Uważa się, że każda osoba w sposób indywidualny, często metodą prób i błędów, może wyeliminować produkty wpływające niekorzystnie na kondycję skóry. Wykonywanie testów skórnych nie zawsze jest w pełni wiarygodne i nie daje pełnego obrazu na temat alergenów działających na konkretną osobę.
Nowe pokarmy warto do diety wprowadzać powoli, w kilkudniowych odstępach i obserwować reakcje swojego organizmu. Szczególnie należy zwrócić uwagę na typowe pokarmy alergizujące. Najczęściej uczulają: mleko krowie, białko jaja kurzego, ryby, owoce morza, orzechy, miód, soja, cytrusy, truskawki, kakao. Dieta powinna być oparta o jak najmniej przetworzone produkty, bez polepszaczy, konserwantów, sztucznych dodatków, które mogą negatywnie wpływać na stan skóry pacjenta. Dobrym sposobem wzmacniania organizmu w walce z AZS jest przyjmowanie probiotyków.
AZS ma tendencję do nasilania się zimą i wiosną. Zimą skóra narażona jest na działanie zmiennej temperatury i wilgotności powietrza ( np.wychodzenie z ciepłego pomieszczenia na mróz). Wiosną z kolei, rozpoczyna się pylenie wielu roślin (drzew, traw), a co za tym idzie, w powietrzu pojawiają się alergeny wziewne. Należy pamiętać, że AZS zaostrza się w okresach wzmożonego stresu chorego, zmęczenia, czy bezsenności. Tworzy się swoiste błędne koło: pacjent źle się czuje, dokucza mu świąd, powodujący często kłopoty ze snem. Taki stan rzeczy pogłębia zmęczenie, irytację, a to z kolei zaostrza objawy AZS. Uporczywe swędzenie a także zły stan i wygląd skóry wpływają na niskie samopoczucie chorego.
Leczenie farmakologiczne
Należy pamiętać o tym, że AZS jest chorobą nieuleczalną, jedynie mamy wpływ na łagodzenie jej objawów. Dlatego tak ważna jest codzienna samoobserwacja chorego, odpowiednia dieta, leczenie farmakologiczne (o ile jest konieczne) i cierpliwa pielęgnacja skóry. Jeśli objawy nie są w fazie ostrej i głównym problemem jest świąd skóry, należy przyjmować leki przeciwhistaminowe, oraz pielęgnować skórę emolientami. Gdy w wyniku drapania pojawią się przeczosy, czyli zadrapania, łatwo o nadkażenia i wtedy należy zastosować kurację antybiotykową. Jeśli choroba jest w ostrym stadium lekarz może zalecić preparat sterydowy lub zawierający inhibitory kalcyneuryny. Wszystkie leki powinny być podawane po konsultacji z lekarzem, dobrze byłoby zasięgnąć zarówno opinii alergologa i dermatologa.
Pielęgnacja - emolienty
Leczenie AZS obejmuje odpowiednią pielęgnację preparatami przeznaczonymi do atopowej skóry. Terapia taka powinna być stosowana w fazach zaostrzenia jak i wyciszenia objawów choroby. W przypadku AZS godnymi polecenia są kosmetyki apteczne z serii emolientów. Mają one za zadanie natłuścić skórę, nawilżyć ją a także odbudować uprzednio powstałe uszkodzenia. Emolienty budują warstwę ochronną na skórze, która zapobiega odparowywaniu wody z naskórka, powstrzymuje szkodliwe substancje przed wniknięciem w głąb a także skutecznie natłuszcza, dzięki czemu skóra jest mniej sucha i skłonna do podrażnień, stanów zapalnych a także mniej swędzi. Warto wybierać emolienty, które nie zawierają zbędnych konserwantów – parabenów, barwników, sztucznych aromatów czy spieniaczy, ponieważ mogą one dodatkowo podrażniać i tak delikatną skórę.
Emolienty występują w wygodnej postaci kosmetyków codziennego użycia: płynu do mycia czy emulsji, balsamów, szamponów i kremów. Ich używanie jest bezpieczne, wygodne i skuteczne w walce z AZS. Dzięki nim skóra odbudowuje się, jest miękka, nawilżona i natłuszczona. Ich specjalny skład zawiera substancje uzupełniające niedobory lipidów (wielonienasycone kwasy tłuszczowe np. omega 3-6-9, trójglicerydy) substancje nawilżające (urea, hialuronian sodu, Kompleks NMF) oraz łagodzące podrażnienia (alantoina, D-panthenol). W pielęgnacji skóry z AZS wskazane są krótkie kąpiele w letniej wodzie i mycie się preparatem z emolientem (emulsja lub żel do mycia). Nie zaleca się używania mydeł, które naruszają naturalną warstwę ochronną skóry. Należy pamiętać, że po kąpieli także warto sięgnąć po emolient. Zgodnie z zaleceniami lekarskimi, najskuteczniejsze jest posmarowanie się nimi w ciągu 3 minut od wyjścia z kapieli.
Zła kondycja psychiczna przyczynia się do zaostrzenia choroby, dlatego pacjent narażony na długotrwałe działanie stresu powinien poszukać porady psychologa.
Konsultacja merytoryczna dr Joanna Sałkowska-Wanat, dermatolog